Press Release in Polish

Press Release in Polish
PRESS RELEASE

Sztokholm, 5 listopada, 2019

ZWYCIĘZCY SZTOKHOLMSKIEJ NAGRODY KRYMINOLOGICZNEJ 2020
- Jury nagradza oparte na dowodach wyjaśnienia skutków polityki dotyczącej broni
- Nagrodzonymi zostali Philip J. Cook i Franklin E. Zimring

Sztokholmski “nobel kryminologiczny” jest najbardziej prestiżową nagrodą w dziedzinie kryminologii na świecie. Nagroda przyznawana jest od 2006 r. i jest wyrazem uznania dla wybitnych osiągnięć w dziedzinie badań kryminologicznych lub zastosowania wyników badań przez praktyków w zakresie ograniczania przestępczości i promowania praw człowieka. Sztokholmską Nagrodą Kryminologiczną 2020 wyróżnieni zostali Philip J. Cook z Duke University w Durham, USA oraz Franklin E. Ziming z University of California w Berkeley, USA za oparte na dowodach wyjaśnienia skutków polityki dotyczącej broni palnej.
 

Badania przeprowadzone przez tegorocznych laureatów Sztokholmskiej Nagrody Kryminologicznej znacząco poprawiły naszą zdolność do walki z globalną przemocą dokonaną przy użyciu broni palnej. Przez ponad pięćdziesiąt lat prezentowane przez nich podejście rzuciło światło na efekty polityki dotyczącej broni palnej, stymulując inicjatywy polityczne mające na celu ograniczenie przemocy z użyciem broni w wielu, jeśli nie we wszystkich jurysdykcjach. Podczas gdy jeden laureatów jest ekonomistą, a drugi prawnikiem, obaj mieli wpływ na rozwój i stosowanie nauki jaką jest kryminologia.
  
Mimo ostatniej znaczącej redukcji zabójstw z użyciem broni palnej w ostatnim dziesięcioleciu w niektórych obszarach, jednym z najpilniejszych problemów ludzkości jest ograniczenie stale rosnących zabójstw, samobójstw i wypadków z użyciem broni. Ponad 251 000 osób na całym świecie zmarło w wyniku obrażeń od broni palnej w 2016 r., co stanowi wzrost o 20% w porównaniu z 209 000 w 1990 r.
W Szwecji przemoc z użyciem broni palnej spowodowała gwałtowny wzrost zabójstw w ostatnich latach, z 68 przypadków w 2012 r. do 108 przypadków w 2018 r. W USA więcej osób ponosi śmierć z powodu broni palnej niż w wyniku wypadków samochodowych, a światowa podaż broni przekracza obecnie jeden miliard, z czego 85% stanowi własność prywatną.

Tegoroczni laureaci nagrody opracowali kluczowe metody zrozumienia roli broni palnej w powodowaniu śmiertelnych obrażeń. Ich innowacje pomogły w uzyskaniu szerokiej gamy dowodów, które podważają twierdzenie, że dostępność broni nie ma znaczenia dla liczby zdarzeń. Wyniki ich badań wywarły wpływ na pokolenia badaczy zajmujących się  negatywnymi skutkami używania broni palnej, co z kolei wywarło wpływ na rządy, które w konsekwencji  podejmują skuteczniejsze działania przeciwko ogromnym szkodom (cierpieniu) powodowanym przez użycie broni palnej.

Franklin E. Zimring
Franklin E. Zimring
W połowie lat sześćdziesiątych Franklin Zimring i jego współpracownicy po raz pierwszy wykazali, że napady z użyciem różnych rodzajów broni wykazywały znacznie różne wskaźniki zgonów w wyniku tych ataków. Korzystając ze zróżnicowanych metod definiowania napadów z użyciem broni, badacz ten pokazał ogromne różnice we wskaźnikach śmiertelności między zdarzeniami z użyciem noża, karabinu, pistoletu i strzelby. Kontynuując badania, Zimring na podstawie międzynarodowych danych, wskazał, iż liczby zabójstw w większym stopniu zależały od dostępu do broni niż od ogólnego wskaźnika przestępczości. W swojej książce „Crime is Not the Problem” z 1999 r. pokazał na przykład, że wskaźnik ataków w Anglii był znacznie wyższy niż w USA, ale wskaźnik śmiertelności z powodu ataków był znacznie wyższy w Stanach Zjednoczonych z uwagi na ogromną podaż broni będącej w rękach prywatnych, w porównaniu do niewielkiej części Anglików, którzy posiadają broń.

Philip J. Cook
Philip J. Cook
W latach siedemdziesiątych Philip Cook zaczął porównywać wskaźniki dostępności broni w 50 stanach USA. Wykazał on, że odsetek samobójstw popełnianych przy użyciu broni był silnie skorelowany z innymi wskaźnikami zaopatrzenia w broń w każdym stanie. Stworzył też ustandaryzowany wskaźnik do przewidywania zmian w przemocy z użyciem broni ze skutkiem śmiertelnym według poziomów wskaźnika posiadami broni w społeczeństwie (gun density). Miara ta przewidywała na przykład różne wskaźniki zgonów w wyniku napadów w różnych stanach. Jego miara jest obecnie szeroko stosowana przez wielu innych naukowców do badania szeregu zjawisk, w tym częstotliwości zgonów w wyniku użycia broni palnej przez policję.

Laureaci nagrody sztokholmskiej w 2020 r.
Philip J. Cook, urodzony w 1946 r. W USA, Ph.D. 1973 z University of California w Berkeley, USA. ITT / Terry Sanford Professor Emeritus w zakresie badań nad polityką publiczną i profesor socjologii i ekonomii, Duke University, Durham, NC, USA.
Franklin E. Zimring, ur. 1942 w Los Angeles, Kalifornia, USA. J.D. 1967 z University of Chi-cago Law School. William G. Simon profesor prawa na University of California w Berkeley, Kalifornia, USA.

Sztokholmska Nagroda Kryminologiczna 2020

Sztokholmska nagroda w dziedzinie kryminologii to międzynarodowa nagroda ustanowiona pod egidą szwedzkiego Ministerstwa Sprawiedliwości i przy dużym wkładzie Fundacji Torsten Söderberg. Nagroda ta przyznawana jest za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań kryminologicznych lub za stosowanie wyników badań przez praktyków w zakresie ograniczania przestępczości i rozwoju praw człowieka.

Celem nagrody jest promowanie: rozwoju wiedzy na temat przyczyn przestępczości na poziomie indywidualnym i strukturalnym; bardziej skutecznej i humanitarnej polityki publicznej, dotyczącej postępowania z przestępcami; rozwoju wiedzy na temat alternatywnych strategii zapobiegania przestępczości w i poza systemem sądowniczym; polityki pomocy ofiarom przestępstw; ulepszenia sposobów ograniczenia globalnego problemu nielegalnych lub obelżywych praktyk, które mogą wystąpić w wymiarze sprawiedliwości.

Nagroda została wręczona po raz pierwszy w czerwcu 2006 r. w ratuszu miejskim w Sztokholmie, z fundacją Jerry Lee Foundation jako pierwotnym fundatorem. Od tego momentu ceremonia wręczenia nagród odbywa się co roku w połączeniu z 3-dniowym Sztokholmskim Sympozjum Kryminologicznym, organizowanym przez Szwedzką Narodową Radę ds. Zapobiegania Przestępczości. Przyznawana jest corocznie a w roku 2019 wyniosła 1 000 000 SEK.

www.su.se/criminologyprize
www.criminologysymposium.com.

Przewodniczący jury:
Professor Lawrence Sherman, University of Cambridge and University of Maryland:
Lawrence.Sherman@crim.cam.ac.uk, +44 (0)1223 335 369
Professor Jerzy Sarnecki, Stockholm University:
jerzy.sarnecki@criminology.su.se, +46 (0)8-16 21 02 

Nagrodzeni:
Philip J. Cook, e-mail pcook@duke.edu
Franklin E. Zimring, e-mail fzimring@law.berkeley.edu